Spijkernisse, Netherlands

Lesprogramma 80 jaar vrijheid: ‘Leren van het verleden, voor de vrijheid van de toekomst’

Het lesprogramma heeft inmiddels 6000 leerlingen bereikt Foto: Streekarchief Voorne-Putten
Voorne-Putten - In 2025 is het tachtig jaar geleden dat Nederland werd bevrijd van de Duitse bezetting. Een bijzonder moment, dat het Streekarchief Voorne-Putten aangreep om - samen met onderwijsgroepen Edumare en Nissewijs - een lesprogramma te ontwikkelen voor het basisonderwijs.
Jennifer Smit | 25 april 2025 16:36 | 25 april 2025 16:36
Het programma, bedoeld voor de bovenbouw van het primair onderwijs, maar eenvoudig aanpasbaar voor groep 5 en 6, draait om omgevingsonderwijs. ‘We wilden niet alleen het algemene verhaal van de Tweede Wereldoorlog vertellen, maar juist inzoomen op wat er is gebeurd in de directe leefomgeving van de leerlingen’, vertelt Robert van Herk, educatief medewerker bij het Streekarchief en medeontwikkelaar van het programma. ‘Dat maakt indruk. Als je hoort dat op de plek waar nu een skatebaan is, ooit een V2-raket insloeg, dan skate je daar toch anders rond.’ Het lesprogramma heeft als doel om leerlingen op een persoonlijke en indringende manier te laten ervaren wat oorlog betekent – en waarom vrijheid niet vanzelfsprekend is.
Het raakt kinderen als ze horen dat een V2-raket insloeg op de plek waar zij nu dagelijks skaten Foto: Streekarchief Voorne-Putten
Levensverhalen van kinderen en jonge volwassenen
Waarom nu, tachtig jaar na de bevrijding, een nieuw lesprogramma? ‘Omdat vrijheid kwetsbaar is’, benadrukt Van Herk. ‘De wereld is onrustig, en het is belangrijk dat kinderen en volwassenen beseffen dat vrijheid nooit vanzelfsprekend is. Door het verleden dichtbij te brengen, hopen we dat besef levend te houden.’ Het project heeft inmiddels bijna 6000 leerlingen bereikt, dat is ongeveer 90% van alle leerlingen op Voorne-Putten en Rozenburg. Het lesmateriaal is gratis te downloaden via de website van het Streekarchief, en leerkrachten kunnen het aanpassen naar eigen inzicht. 

In de lessen worden niet alleen historische feiten gedeeld, maar ook levensverhalen van kinderen en jongvolwassenen uit de oorlog. Zoals Fietje Levi uit Zuidland, een meisje dat juf wilde worden, maar vermoord werd omdat ze Joods was. ‘Dat raakt kinderen’, zegt Van Herk. ‘Ze herkennen zich in die droom om juf te worden, en dan besef je: haar toekomst werd haar afgenomen, alleen vanwege haar afkomst.’ 

Nieuwe Oorlogs Courant
Het lesprogramma bestaat uit diverse onderdelen, waaronder een 15 minuten durende film, een handleiding voor leerkrachten, een tijdlijnposter en de Nieuwe Oorlogs Courant – een krant vol historische informatie en opdrachten, toegespitst op de eigen woonplaats. Elk dorp op Voorne-Putten en Rozenburg heeft zijn eigen les, waarin een lokale oorlogsgeschiedenis centraal staat. Zo gaat het in Oostvoorne over de deportatie van de Joodse jongen Benjamin, in Zwartewaal over de ondergedoken Italiaanse soldaten, en in Brielle over de jodenvervolging en het tragische bombardement op een basisschool.

‘Die lokale invalshoek is onze grootste troef’, aldus Van Herk. ‘Kinderen gaan echt 'aan' als ze plekken herkennen in het lesmateriaal. Dan tikken ze elkaar aan in de klas: ‘Daar ben ik geweest!’ Dat persoonlijke haakje zorgt voor betrokkenheid.’ Het archief zette sterk in op beleving en herkenning, waarbij kinderen worden uitgedaagd na te denken over morele dilemma’s. ‘Wat zou jij doen?’ is een terugkerende vraag in de lessen. ‘We laten bijvoorbeeld een brief zien van een transporteur die klaagt over een betaling nadat hij Joden voor de gemeente heeft afgevoerd. Dat zet aan tot nadenken: besefte hij wat hij deed?’

Lees meer over:

Nieuws|

Meest gelezen

Man komt om het leven bij incident bouwplaats Spijkenisse

Perry van Brandwijk | 25 juni 2025

Bermbrand aan de Hellevoetse Achterweg

Perry van Brandwijk | 25 juni 2025

VV Hekelingen viert 80-jarig jubileum groots: ‘Een club van samen’

Jennifer Smit | 28 juni 2025

Lees ook

Zonnige editie van Vlieger- en Foodtruck...

Spijkenisse – Op zondag 29 juni vond aan de Maas opnieuw het jaarlijks terugkerende Vlieger- en Fo...

Gezellige fair bij de Plantage bracht be...

Brielle - Bij Careyn de Plantage vond vandaag een sfeervolle fair plaats, zowel binnen als buiten he...

Zaadjesmarkt stimuleert groene tuinen in...

Spijkenisse - Op zaterdag 28 juni organiseerde de gemeente Nissewaard een Zaadjesmarkt op het Uitple...

Streekproducten in de spotlights tijdens...

Nissewaard - Nissewaard stond vandaag in het teken van lokaal en duurzaam eten en drinken tijdens de...

VV Hekelingen viert 80-jarig jubileum gr...

Hekelingen – Voetbalvereniging VV Hekelingen vierde vandaag haar 80-jarig bestaan met een feesteli...

Kunstroute Westvoorne: ‘Een weekend vo...

Voorne aan Zee - Voorne aan Zee wordt komend weekend het toneel van een bijzonder cultureel evenemen...